Waterpoelen aangelegd
“Water is vaak schaars in de Faia Brava. De Coa stroomt in de diepte tussen steile rotswanden door. Dit najaar met veel water. Meer dan dat ik hier ooit gezien heb. Maar aan dat water mogen we niet komen. Regelgeving. Om de paarden en andere dieren van water te voorzien, om in extreem droge tijden jonge boompjes een scheut water te geven en om amfibieën en andere soorten een kans te geven zijn er daarom her en der in het gebied poelen aangelegd. Sommige hebben tijdelijk water. Andere, als het meezit met de neerslag, bevatten het hele jaar water.
Verbetering nodig
Vanaf het toegangshek aan de zuidelijke kant van het reservaat wandel ik in zo’n twintig minuten, vooral heuvel op, naar de Casa Grande. Iets daar voorbij ligt langs het pad een poel, wat ze hier een charca noemen. Het is de grootste die ik hier ken. Om daar het hele jaar water te hebben is de poel vorig jaar voorzien van een folie. En dat werkt prima, er is volop water voorhanden. Echter, bij de aanleg is niet alles goed gegaan. Het laagste punt van de charca-rand ligt niet op de plek waar we die willen hebben. Bij zware regenval, en die is er af en toe, stroomt de charca over op een plek die daar niet voor bedoeld is. Elke keer als het water daar overstroomt wordt de oever weer een beetje zwakker. Het is wachten op het instorten van de oever daar. Weg poel, weg water.
Op verkenning
Om die ellende te voorkomen gaan we aan de slag. De overloop willen we op een plek hebben die daar wel voor berekend is. We gaan de charca aanpassen. Een deel van de folie wordt tijdelijk verwijderd en de zandige bodem daaronder zal worden uitgegraven. Zo maken we een nieuw laagste punt. Een nieuwe uitgang. En passant besluiten we ook een nieuwe ingang aan te leggen, want over de oorspronkelijke zijn we ook niet tevreden. Om te snappen hoe de zandige oevers zijn ingericht en om een inschatting te maken van de tijd die we nodig hebben ga ik een paar uur, gewapend met een grote schep, aan het werk. Op verkenning.
Geen soepel Veluws grondje
Het waait en het is grauw. De weer-app geeft aan dat het vandaag droog zal zijn maar als ik naar de lucht kijk, verwacht ik iets anders. Grof zand met brokken graniet scheppen is zwaar werk. Dit is geen soepel Veluws grondje. Toch krijg ik de folie van de nu niet functionerende uitgang vrij van grond. Die gaan we binnenkort uitdiepen. Een vale gier vliegt laag over, geen thermiek vandaag om cirkelend omhoog te zweven.
Nattigheid
En ja hoor, de eerste druppels. Ik ben nog niet klaar. Ik wil weten hoe de folie in de oevers verwerkt is. Hoeveel grond is er daar op de rand aangebracht? Een ontwerptekening is er niet. Ik hoop op niet al te veel grond. Anders hebben we veel te graven. Met de hand. De hoeveelheid grond valt niet mee en het valt niet tegen. Hat zal te doen zijn. Het regent nu echt. Onder een steeneik met een volle kroon en daarom nog enigszins droog eet ik m’n lunch op.
Het echte werk start
Met z’n vieren gaan we een paar dagen aan het echte werk beginnen. Jose, Frederico, Luis en ik. Eerst graven we de rand van de folie vrij. Zoals ik al ontdekt had is het zwaar werk maar het gaat sneller dan ik had verwacht. Die mannen kunnen graven. Na een paar uur kunnen we de folie van z’n plek trekken zodat de zandige bodem vrijkomt. De stugge folie laat zich niet zo makkelijk verplaatsen. Met de voorlader van de trekker kunnen we duwen en tillen waar het met mankracht niet meer lukt. Zo maken we onze werkruimte. De weggevouwen folie stutten we met palen om te voorkomen dat het terugrolt. Heerlijk zo’n trekker. Ik moet er niet aan denken dit allemaal met de hand te moeten doen.
Graven en beitelen
Enorme granietblokken in de bodem bepalen waar we wel en waar niet kunnen uitgraven. Dat heeft enig puzzelwerk tot gevolg maar we redden het. Een volgend probleem is een granietrots die pal in de nieuwe waterloop ligt. In een middag en een ochtend beitelt Jose met beitel en moker, op zijn hurken, een gang door de rots. Onafgebroken klinkt zijn geklop vele uren over het werk.
Het resultaat
Als, met vereende krachten, de folie weer terug op z’n plek ligt voorzien we de nieuwe in- en uitgang van een stevige gestapelde muur aan weerszijden. Muren die je hier volop aantreft. We hebben lol in het afronden van het werk. Het is leuk om met z’n vieren de laatste details in orde te maken en om dit werk fraai af te ronden. Of het water zich gaat gedragen zoals we het hebben bedacht weten we niet zeker. Voor nauwkeurige hoogtemetingen is geen apparatuur aanwezig. Om erachter te komen of we het goed hebben gedaan gaat Luis bij de eerste en beste zware hoosbui kijken. Om te zien hoe het werkt. Wellicht wat nog moet worden aangepast.”
Machiel Bosch, 20-11-23
